Maak kennis met Harry van Deep Democracy
Zie je iets bijzonders aan deze foto? Er zit een wat eigenwijze vogel, hij heet Harry. Je mag deze vogel een andere naam geven, Mo of Sara, zoals je wil. Henriëtte, dat kan ook. Voor het gemak verwijs ik naar Harry.
Wat doet Harry? Goed gezien. Hij hangt op z’n kop. Wat denk je, hoe zal de rest van de zwerm reageren op Harry?
Vergelijk het even met een groep mensen die in een kring op een stoel zitten. Eentje zit andersom. Wat gebeurt er in de meeste gevallen? Er klinkt iets in de trant van “Doe normaal!” of “Ga zitten zoals wij!”
Harry wordt als snel als weerstand ervaren. Als de tegendraadse. Dat is eigenlijk jammer! Want wat zou er met Harry en met de groep gebeuren als we allemaal andersom gaan zitten? Als we tegen Harry zeggen: “Laat ons eens zien wat jij ziet vanuit jouw invalshoek?”
Hoe boeiend zou het zijn als de groep zich open stelt voor de manier waarop Harry de wereld ziet? Wàt een rijkdom, wat een waardevolle informatie zou zich kunnen openbaren. Hoeveel meer wijsheid wordt er aangeboord?
Samen zien we méér
Zeg nu zelf: had jij ooit al het gevoel dat je een ander idee had dan de rest van de groep? Wilde je tijdens een vergadering al eens hardop “Nee” zeggen zonder dat men je hiervoor scheef zou aankijken? De meesten van ons herkennen wel iets van Harry in zichzelf. En als het niet zo is, dan hoor ik dat graag.
Harry staat voor de andere stem, voor de mening die klinkt als “LiLiLi” als de zwerm “LaLaLa” zegt. Deze vogel omvat de kerngedachte van Deep Democracy. Deep Democracy is een vergadermethode die je uitnodigt om de verschillende meningen - de “Li’s” - meer zendtijd te geven. Door het werken met de Deep Democracy-tools leren we betere gesprekken voeren. In een vergadering, in een team, in je relatie en zelfs met jezelf.
Laten we komaf maken met slechte gesprekken. Dat zijn gesprekken waarin:
- we niet zeggen wat we te zeggen hebben, omdat we beleefd willen zijn, anderen niet willen kwetsen, of omdat we bang zijn om er niet bij te horen of om in discussie te gaan,
- we niet luisteren naar wat anderen zeggen, omdat we te zeer overtuigd zijn van ons eigen gelijk,
- degene met de grootste mond onevenredig veel aan het woord is,
- er geen vragen aan elkaar worden gesteld,
- we elkaar voortdurend onderbreken,
- en we in algemeenheden praten, vaag en indirect.
Wat hebben we hiervoor nodig?
Handvatten, manieren om een veilige bedding te creëren waarin we alles kunnen zeggen wat er te zeggen valt. Oefeningen ook, om nog beter naar elkaar te kunnen luisteren. Deep Democracy biedt ons praktische tools om betere gesprekken te voeren waarin we met meer moed met elkaar gaan praten en met meer openheid naar elkaar gaan Luisteren.
Hier zit de kern van Deep Democracy: je wordt uitgenodigd om je mening, je idee of opinie uit te spreken tijdens de bijeenkomst van de groep. Niet erna, bij het koffieapparaat of op de parking. Als jij een stoel hebt in de bijeenkomst, dan heb je ook een stem om er iets te zeggen.
We maken afspraken waardoor alle deelnemers zich veilig voelen en met meer moed het woord nemen. We krijgen routine om vragen te stellen als “Wie vindt dit ook?” als iemand een bijzonder idee heeft. Of: “Is er misschien iemand die iets heel anders vindt?” We stellen ons meer open voor botsende meningen en onderzoeken die op hun waarde.
Wat is het effect?
- Het klimaat in de groep wordt veiliger om zich uit te spreken.
- Deelnemers durven meer out of the box-denken.
- Er is meer openheid voor tegengestelde ideeën of perspectieven.
- Er is komaf gemaakt met “het grote gelijk” of de drang naar “winnen of verliezen” in de groep.
- Besluit worden genomen met inbegrip van de minderheidsstem.
- De groep gaat naar de hoogst haalbare oplossing.
Kortom: de collectieve wijsheid van heel de groep wordt aangeboord. Dit biedt kansen aan je groep om tot meer gedragen afspraken en besluiten te komen. Er ontstaat minder weerstand. Minder onenigheid. Zo vermijd je dat er conflict ontstaat.
Respect
Respect wordt soms verward met beleefdheid, met het toedekken van meningsverschillen. Harmonie wordt gezien als gelijkstemmigheid. Dit is een grote misvatting. Een belangrijke uiting van respect is immers net dat het verschil mag blijven bestaan.
Als je cocreatief met elkaar gaat samenwerken is het cruciaal dat je de verschillende perspectieven aan bod laat komen. Dan heb je veel meer kans om tot een effectieve oplossing te komen voor een complex probleem.
Doe zelf de oefening:
Neem eens een pauze bij de eerstvolgende discussie en stel jezelf de vraag: respecteer ik nu werkelijk de mening van de andere? Heb ik werkelijk goed gehoord wat hij of zij zegt? Respecteer ik de persoon die dit standpunt vertegenwoordigt?
Bron: Larock Yves en Sven De Weerdt, Cocreatief Leiderschap. Mierenspel. Garant. Antwerpen-Apeldoorn. 2015
Lees meer op onze website, bij het thema cocreatie
Meer weten over Deep Democracy?
Contacteer Marjan Blokland van Kwadraet als je meer wil weten over dit thema.
Aanbod Kwadraet
Heb je interesse in een vorming op maat? Wil je werken rond thema’s “Zinvol vergaderen”, “Blijf conflict voor”; “Waarderend werken met vrijwilligers”, “Meer veerkracht in je team”, “Groepsgesprekken met verdieping” of een gelijkaardig thema op maat?
Online als het moet, live als het weer kan: Kwadraet maakt samen met jou een programma op maat van je groep of organisatie. Ontdek ook onze cursussen in het open aanbod.
Reacties van deelnemers aan vormingen Deep Democracy
“Door de Check-in voelde ik mij direct uitgenodigd om te praten. Ik had geen stress deze keer zoals in andere kennismakingsrondjes”.
“Doordat je vraagt of iedereen alles gezegd heeft wat gezegd moet worden, gaan we veel sneller in de diepte. We komen tot de essentie van de essentie.”
“Dat verhaal van Harry is zo herkenbaar voor mij! Ik heb durven uitspreken waar ik al lang mee rondloop. Ik ga er verder mee aan de slag.”
“Ik heb geleerd om zowel de leuke als de moeilijke emoties beter te benoemen. Het mag er allebei zijn. Dat voelt veel authentieker aan.”
“Ik ben zo verwonderd wat er uit de Let’s Talk oefening komt. Hoe mooi het kan zijn om alleen maar te luisteren. Ik heb zoveel bijgeleerd van iemand die anders naar de dingen kijkt!”
“Door het Kampvuurgesprek heb ik gezien hoeveel creativiteit er in ons team zit. Ik heb dit team nodig. We hebben elkaar nodig”.
“De oefening Pijlen Gooien heeft me echt verrast. Toen ik zelf in het kamp had gestaan van de tegenstem, ging er een schok door mijn lijf. Ik kreeg letterlijk buikpijn. Het was verrassend om alles eerst van twee kanten te bekijken en om tot het allerlaatste moment te wachten met een beslissing.”
“De stap-in stap-uit methode is een leuke manier om de dag af te ronden. We laten de energie weer even los. Ik heb mij heel verbonden gevoeld”
Bron: reacties van deelnemers aan vormingen van Kwadraet in 2019 en 2020
Met dank aan alle cursisten bij Kwadraet en aan alle deelnemers van de begeleidingen bij lokale dienstencentra, woonzorgcentra, volwassenonderwijs aan gedetineerden, jeugddiensten en jeugdverenigingen, natuurverenigingen en deelnemers aan de State of The Region.
Bronnen + interessante links
Daniëlle Braun - https://academievoororganisatiecultuur.nl
Fanny Matheusen - https://deep-democracy.be
Helga Schepers - http://huisdievers.be/helga-schepers
Jitske Kramer en Frank Weijers - https://humandimensions.nl
Sandra Bouckaert - https://bouckaert.nu
